Lactose is een koolhydraat (melksuiker) dat van nature voorkomt in alle dierlijke melk en melkproducten. Moedermelk bevat ook lactose in kleine hoeveelheden. Daarnaast zit lactose in producten waar melk in wordt verwerkt zoals brood, gebak, koekjes, margarinesoorten, soepen, sauzen en als hulpstof in bijvoorbeeld sommige medicijnen. Lactose wordt in het lichaam verwerkt met behulp van lactase. Dit is een enzym dat in onze dunne darm wordt aangemaakt. Lactase knipt als het ware de grote lactosedeeltjes uit de voeding in kleinere stukjes, waardoor ons lichaam het kan verteren.
Hoewel melk en lactose veel in dezelfde producten voorkomen, is het belangrijk om te weten wat de verschillen zijn. Er zijn mensen die klachten krijgen van gebruik van producten met melk en bij gebruik van producten met lactose, maar het komt ook vaak voor dat iemand reageert op één van beide. Wees hier dan ook alert op.
Lactose bestaat uit galactose en glucose; Galactosemie is een aangeboren stofwisselingsziekte. Er is een tekort aan het enzym dat verantwoordelijk is voor de eerste afbraakreacties van de galactosestofwisseling, waardoor de stofwisseling niet kan plaatsvinden. Er ontstaat een te veel aan galactose in het bloed, dat beschadigingen kan veroorzaken aan de hersenen en de lever. De voeding moet daarom geheel galactose en daarmee ook geheel lactosevrij zijn.
Hoe vaak komt lactose overgevoeligheid voor?
In Nederland en Noord-Europa heeft het grootste gedeelte van de bevolking genen die de aanmaak van lactase mogelijk maakt. Hier heeft zo’n 2% last van een lactoseintolerantie.
Daarentegen ontbreekt dit gen bij 60 tot 100% van de bevolkingsgroepen uit Azië, Afrika, het Midden-Oosten, de Mediterraanse landen en Noord- en Zuid-Amerika. Als baby is de aanmaak van lactase het hoogst en het neemt met de jaren af. Het gevolg van deze lage lactase-activiteit is lactose-intolerantie. Baby’s die te vroeg geboren zijn kunnen ook lactose-intolerant zijn door onvolgroeide darmen. Cijfers over de prevalentie (hoe vaak het voorkomt) zijn niet eenduidig. Dit is onder andere te wijten aan de vaagheid van klachten waardoor mensen niet altijd naar een arts zullen gaan en niet de diagnose kunnen stellen. Doordat verschillende bevolkingsgroepen zich over de wereld verspreiden, zullen ook meer mensen het lactose-gen overerven.
Lichamelijke klachten bij lactose intolerantie
Lactose-intolerantie zorgt met name voor maag- en darmklachten. Deze klachten zorgen soms voor minder eetlust, wat op de lange termijn kan leiden tot ongewenst
gewichtsverlies en tekorten aan voedingsstoffen met alle gevolgen van dien.
- Overmatig gas- en zuurproductie
- Opgeblazen gevoel
- Rommelingen
- Braken, misselijkheid
- Pijn en/of krampen in de buik
- Flatulentie (winderigheid)
- Diarree is groenig en ruikt zuur
