Belangrijke ontdekking voor mensen met allergie

Immunologen Erasmus MC ontwikkelen methode waarmee allergie veroorzakende cellen in bloed worden ontmaskerd

Onderzoekers van de afdeling Immunologie van het Erasmus MC hebben ontdekt hoe je in een bloedmonster de cellen kunt vinden die ervoor zorgen dat mensen ziek worden van onschuldige stoffen, zoals boom- en graspollen, huisstofmijt en andere allergenen. Deze cellen van het immuunsysteem maken Immunoglobuline E (IgE) en waren tot op heden niet te detecteren in het bloed.

De ontdekking is belangrijk voor mensen met voedselallergie, astma, hooikoorts en atopisch eczeem. Er zal veel meer inzicht komen in deze cellen en de mechanismen die ervoor zorgen dat patiënten met allergie ziek worden. Het resultaat kan er bijvoorbeeld toe leiden dat (immuno)therapieën sterk worden verbeterd aangezien het effect nu goed te meten is in het bloed. Op de langere termijn hoopt men ook inzicht te krijgen in de vraag waarom de ene persoon wel een allergie ontwikkelt en de andere niet.

Onderzoeker Menno van Zelm en arts-onderzoeker Jorn Heeringa hebben hun bevindingen onlangs gepubliceerd in The Journal of Allergy and Clinical Immunology, het belangrijkste vakblad op dit gebied.

IgE is de antistof die ervoor zorgt dat het immuunsysteem reageert tegen onschuldige, niet ziek makende stoffen als boom- en graspollen, huisstofmijt, bepaalde voedingsstoffen en huidschilfers van dieren. Deze afweerreactie zorgt ervoor dat de darmen abnormaal reageren op bijvoorbeeld pinda’s, dat neusslijmvliezen gaan slijmen als er pollen in de lucht zweven of dat er eczeem ontstaat op de huid als er koemelk wordt gedronken.

Over IgE is al vrij veel bekend, maar over de afweercellen die het aanmaken juist weinig omdat er heel weinig van zijn en ze moeilijk zijn te detecteren. Zelfs bij mensen met allergieën die juist betrekkelijk veel IgE in hun lijf hebben waren deze cellen nog niet gevonden. IgE wordt gemaakt door B-cellen, die een belangrijk onderdeel vormen van het immuunsysteem. B-cellen maken ook verschillende andere soorten antistoffen. Slechts een heel klein aantal B-cellen maakt IgE.

De onderzoekers hebben nu een methode ontwikkeld om de IgE producerende B-cellen te ontdekken in een bloedmonster. Dat detecteren doet men via flow cytometrie. Met deze methode kunnen in het laboratorium witte bloedcellen bestudeerd worden. Met behulp van fluorescente antistoffen worden eiwitten op de membraan van cellen zichtbaar gemaakt. Door vervolgens aan het bloedmonster bepaalde antistoffen toe te voegen die zich aan deze eiwitten hechten, wordt zichtbaar welke moleculen er op zitten en of dat IgE-specifieke moleculen zijn. Een kwestie van deduceren, tot je alleen de cellen over hebt die zijn omgeven met IgE-specifieke moleculen.

Wat nu volgt is meer studie. In samenwerking met het Erasmus MC Sophia en het Havenziekenhuis wordt verder onderzoek gedaan naar kinderen met astma, voedselallergie, hooikoorts en eczeem. Ook bij deze patiënten trachten de onderzoekers meer inzicht te krijgen in de ontwikkeling en het gedrag van IgE producerende B-cellen. Zo hoopt men te ontdekken waarom de ene persoon wel een allergie ontwikkelt en de andere niet.

Erasmus MC is het grootste en wetenschappelijk meest toonaangevende Universitair Medisch Centrum van Nederland. Bijna 13.000 medewerkers werken binnen de kerntaken patiëntenzorg, onderwijs en wetenschap continu aan een verbetering en versterking van de individuele patiëntenzorg en de maatschappelijke gezondheidszorg. Zij ontwikkelen hoogwaardige kennis, dragen dit over aan toekomstige professionals en passen dit toe in de zorg voor patiënten. De komende vijf jaar wil Erasmus MC uitgroeien tot één van de beste medische instituten in de wereld. Erasmus MC maakt deel uit van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU): www.nfu.nl.