Dieren zullen niet snel eten als zij gevaar ervaren. Wij mensen zijn anders. We houden ons aan onze dagelijkse routine. We voelen niet meer dat stress onze spijsvertering min of meer op slot zet. We eten meestal op een soort routine totdat het lichaam echt last krijgt. Voor wat betreft de stresshantering hebben we nog een dierlijk oeroud systeem. Dat wil zeggen dat ons lichaam grofweg twee standen kent: wel of geen stress. Een beetje stress kent het lichaam niet. Hoewel een chronisch conflict met je buurvouw geen overlevingsstress is, worden dus dezelfde mechanismen in gang gezet zodat het lichaam kan vechten en vluchten. De lichaamsenergie gaat naar deze lichaamssystemen waardoor er veel minder energie overblijft voor de spijsvertering.
De ideale situatie
Normaal gesproken haken de spijsverteringsstappen naadloos in elkaar. Door het zien en ruiken van smakelijke voeding worden de speekselklieren aangezet. Je hebt de tijd om ontspannen te eten en goed te kauwen. Dat maakt dat de maag voldoende maagzuur aanmaakt. Voldoende maagzuur is essentieel voor tal van functies zoals de mineralensplitsing, de eiwitvertering en het afdoden van lichaamsvreemde micro-organismen. En een goed zure maaginhoud is een prikkel dat de spijsbrij naar de dunne darm kan; de peristaltiek wordt aangezet voor een goede darmbeweging. Ook worden galblaas en alvleesklier als het ware ingeseind voor de mate waarin ze gal of pancreassappen (o.a. enzymen) moeten maken. Die vloeistoffen komen vervolgens goed getimed in de dunne darm op precies het moment dat de spijsbrij daar aankomt. De spijsvertering kan optimaal verlopen.
Tijdens (chronische) spanning
Even snel eten tijdens een drukke werkdag, onenigheid met je kinderen aan tafel of bijvoorbeeld financiële zorgen, ze benadelen direct de spijsvertering. Je kauwt slecht doordat je er met je gedachten niet bij bent. Je maag produceert nauwelijks maagzuur waardoor ook de aansturing naar de andere organen misloopt. Het gevolg is rotting, gisting en overgroei aan bacteriën en schimmels. De spreekwoorden zijn veelzeggend: ‘ik heb er mijn buik van vol’ of ‘iets wat zwaar op je maag ligt’.
Bij alle darmaandoeningen is het van groot belang dat je je stress probeert te reduceren, je lichaam naar meer ontspanning brengt en in ieder geval zo ontspannen mogelijk probeert te eten.
Drie belangrijke tips:
- Eet alleen als je echt tijd hebt, minimaal een kwartier. Sla anders een maaltijd over, het eten zal je dan eerder belasten dan dat het wat oplevert.
- Wees je bewust hoe je gaat eten. Gaan je gedachten nog alle kanten op? Doe dan een paar lichaams- of ontspanningsoefeningen om de aandacht weer terug te brengen naar je lichaam. Of zet een lekker nummer op en dans even lekker.
- Lichaamscontact met een ander brengt je ook direct naar meer ontspanning. Geef bijvoorbeeld je partner een knuffel voordat je gaat eten.
Ondersteuning nodig?
Soms ontkom je niet aan een laat diner of een gespannen maaltijd zoals een zakelijk diner. Omdat je weet dat je maag dan onmogelijk voldoende maagzuur kan produceren, kun je je maag ondersteunen door betaïne HCL te slikken, direct bij de maaltijd. Heb je gevoelige slijmvliezen neem de betaïne HCl dan ½ uur na de maaltijd.
Chronisch gespannen gevoel?
De één is nu eenmaal gevoeliger voor sferen en situaties. En het leven kent soms echt grote uitdagingen waardoor het heel logisch is dat je een periode veel stress ervaart. Om je lichaam te ondersteunen in deze tijden kun je denken aan rustgevende kruiden zoals valeriaan, hop en passiebloem. Ook het Ayurvedische kruid ashwagandha kun je langdurig gebruiken om je stresstolerantie te verbeteren.
Raadpleeg een deskundig (natuur)arts of (natuur)diëtist als je langdurig stressgerelateerde klachten of spijsverteringsklachten blijft houden.
