AllergiePlatform

opgeblazen

by Reageer

Wij waaien (niet) met alle winden mee…

Ben jij iemand die een scheet lekker laat waaien of vind jij het ongepast en schaam je je er een beetje voor? Beide natuurlijk helemaal goed! In Nederland wordt er toch nog erg lacherig en afkeurend gedaan over een scheet. Winderigheid (Flatulentie) kan in heftige vorm zelfs sociaal isolement en lichamelijke klachten tot gevolg hebben…

Vorig jaar volgde ik een nascholing over SIBO waar Orthomoleculair natuurdiëtist Marijke de Waal Malefijt vertelde over SIBO (small intestinal bacterial overgrowth), het microbioom(bacteriën in de darm) en winderigheid. Dit laatste onderwerp lijken wij in Nederland nog veel te ‘luchtig’ op te pakken. Zeker op medisch gebied zou hier, volgens haar, serieuzer aandacht aan besteed mogen worden!

Iedereen laat toch wel eens een scheet(je)? Misschien doe je het niet in het bijzijn van vreemden maar wel als alleen je partner in de buurt is. De cijfers, resulterende uit een enquête onder lezers van GezondNU (1), laat het volgende zien:

  • 70% durft een scheetje te laten in bijzijn van de partner
  • 42% durft een scheetje te laten in bijzijn van de kinderen
  • 4% durft een scheetje te laten in bijzijn van vreemden

Petomanie; de kunst van de scheet

Een scheet kan stil zijn of heel luid, flink stinken of geheel ongemerkt voorbij trekken. Waarom is dat zo en waarom verschilt dit zo per persoon?

Marijke laat in een interview voor Natuurdietisten (2) het volgende weten : “Hoe rotter een wind ruikt, des te groter de problemen. Een rotte eierenlucht of ammoniaklucht wijst op een slechte eiwitvertering, vaak ten gevolg van een overschot aan dierlijk eiwit.” Darmbacteriën die van eiwitten leven, gaan extra groeien door deze overdaad en produceren rottingsmetabolieten die puur giftig zijn. Deze stoffen kunnen, buiten de winderigheid, aanvullende klachten geven, zoals een slechte adem, hoofdpijn en vermoeidheid.

Heb je zachte winden (glijwinden; vaak gecombineerd met drijvende ontlasting) kan dit duiden op een probleem in de vetvertering. Ruiken je winden naar rotte eieren kun je denken aan een eiwitverteringsprobleem en (zurige) knalwinden geven vaker een probleem in de koolhydraatvertering aan. De zure geur wordt door gisting veroorzaakt. Bij gisting komen alcoholische verbindingen vrij die de lever extra belasten.

Hartklachten?

“Van een geurloze wind word je niet ziek. Van stink- en knalwinden wel, vooral als die zich elke dag voordoen. Je krijgt onder andere een opgezwollen buik en de aanwezige lucht geeft opwaartse druk. Dit kan zelfs tot schijn-hartklachten leiden, zoals benauwdheid, hartkloppingen en hartritmestoornissen. Mensen met deze klachten gaan op een dag naar de cardioloog, omdat ze denken iets aan hun hart te hebben.” Schijn-hartklachten door onder meer gasvorming staan bekend als het Roemheld-syndroom.

Wat kunnen wij zelf doen aan gasvorming?

Marijke geeft aan dat winderigheid door het eten van gasvormende producten niet abnormaal is. Deze knalwinden horen bij deze producten en hoewel ze bij de een meer dan bij de ander manifesteren is er geen probleem. Denk hierbij aan Uien, bonen, erwten, prei en koolsoorten. Ook kun je gassen binnenkrijgen door het gebruik van veel koolzuurhoudende dranken(bier en frisdrank). Deze bubbeltjes moeten ook weer ergens naar buiten! Door een verkeerde manier van eten zoals alleen maar vloeibaar eten, veel praten tijdens het eten en lucht inslikken kun je ook last krijgen ven overmatig lucht in de darmen.

Een wind bestaan voor grotendeels uit reukloze gassen als stikstof, zuurstof, methaan, kooldioxide en waterstof. De onaangename geur van winden heeft te maken met een geringe hoeveelheid (1%) stinkende gassen, voornamelijk zwavelverbindingen (zwavelwaterstof, carbonylsulfide, koolstofsulfide, dimethylsufide)(3)

Per persoon kunnen de onderlinge verhoudingen van deze gassen sterk uiteenlopen.

Referenties:

by 3 Reacties

De zwangerschaps- of bierbuik bij PDS

Voor veel mensen met Prikkelbare darm is de opgezette buik een grote ergernis. Wellicht herken je wel het fenomeen dat je buik ‘s morgens een stuk platter is dan in de namiddag of avond. Hoe dit komt? Wij vonden het een vraag aan de expert waard! Gelukkig was professor A.J.P.M. Smout, gastro- enteroloog bij het AMC, zo vriendelijk ons de volgende informatie te sturen.

Veel patiënten met het prikkelbare darmsyndroom (PDS) klagen over opzetting van de buik. Hierbij kan onderscheid gemaakt worden tussen een opgeblazen, opgezet gevoel (“bloating”) en een zichtbaar (en meetbaar) opgezette, bolle buik (“distensie”).

Het gevoel dat de buik opgezet is kan aanwezig is zonder dat de buik in omvang is toegenomen; dan is er dus wel het symptoom bloating, maar niet het verschijnsel distensie. Omgekeerd kan zichtbare toename van de buikomvang (distensie) bestaan zonder dat bloating wordt ervaren, maar dit is tamelijk zeldzaam. Vaak zijn bloating en distensie tegelijkertijd aanwezig.

Hopelijk is het tot zover duidelijk. Het is misschien iets te wetenschappelijk naar je smaak, maar ik heb bewust gekozen voor een serieuze benadering.

Veel PDS-patiënten die last hebben van een opgezette buik melden dat de buikomvang in de loop van de dag toeneemt. ’s Morgens bij het ontwaken valt het nog wel mee, maar ’s avonds kan de buik zo opgezet zijn dat het lijkt op een ver gevorderde zwangerschap. Wetenschappelijk onderzoek waarin gedurende 24 uur continu de buikomvang werd gemeten (met een soort elektronisch meetlint) heeft bevestigd dat bij PDS-patiënten inderdaad vaak grote variaties in buikomvang optreden.

Wat is de oorzaak van een opgeblazen gevoel en opzetting van de buik bij PDS? En hoe komt het dat bloating en buikopzetting zo snel kunnen toenemen in de loop van een dag?

De meest gehoorde verklaring is dat het komt door te veel gas of lucht in het maagdarmkanaal. Dit zou dan veroorzaakt worden door te veel lucht inslikken, overmatig gebruik van koolzuurhoudende dranken, intoleranties (zoals lactose intolerantie) of het eten van gasvormende voedingsmiddelen zoals bonen en uien. Deze oorzaken kunnen in incidentele gevallen wel degelijk belangrijk zijn, maar wetenschappelijk onderzoek heeft laten zien dat het bij de meeste PDS-patiënten niet de grote boosdoeners zijn. De ervaring leert ook dat dieetmaatregelen en het advies rustig te eten niet voldoende effectief zijn tegen het opzetten van de buik.

Maar wat is dan de oorzaak?

Tien jaar geleden werd in Barcelona een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd waarin bij PDS-patiënten met ernstige klachten van buikopzetting CT-scans van buik en borst werden gemaakt. Iedere patiënt liet twee scans maken, eenmaal op een moment dat de buik redelijk plat was en niet opgeblazen aanvoelde, en eenmaal op een moment dat de buikopzetting en de bloating maximaal waren.

Op de gemaakte CT-scan-afbeeldingen was te zien dat er tijdens opzetting van de buik nauwelijks meer lucht, gas, vloeistof of vaste inhoud (zoals ontlasting) in de buik aanwezig was dan tijdens platte-buik-momenten. Wat wel sterk verschilde, was de stand van het middenrif; tijdens buikopzetting stond het middenrif veel lager, als gevolg van samentrekking van deze spierplaat.  Door de lage stand van het middenrif werd de ruimte in de buikholte in verticale richting verkleind; het middenrif vormt immers de bovenste begrenzing van de buikholte. Als gevolg hiervan werd de voorste buikwand een aantal centimeters naar voren verplaatst (omdat de buikinhoud toch ergens een plaats moet vinden).

In een vervolgonderzoek gaven de Barcelonese onderzoekers aan een groep PDS-patiënten met sterke buikopzetting biofeedback-training van ademhalingsspieren en buikspieren. De elektrische activiteit van die spieren werd via oppervlakte-elektroden geregistreerd en – live- aan de deelnemende patiënten getoond. Het doel was aan te leren om de tussenribspieren en het middenrif minder te gebruiken en de spieren van de voorste buikwand meer aan te spannen. De training leidde tot een (statistisch significante) vermindering van de klachten (40%)  en vermindering van de buikomvang (2,5 cm). De bovenbeschreven biofeedback-training is nog niet op veel plaatsen beschikbaar. Het is nog onduidelijk of de training ook zonder feedback mogelijk is.

Samenvattend

Buikopzetting bij PDS kan verschillende oorzaken hebben en berust niet altijd op ophoping van gas, lucht, vloeistof of ontlasting. Training van ademhalings- en buikspieren kan een gunstig effect hebben.

Referenties
Lewis MJV et al. Ambulatory abdominal inductance plethysmography: towards objective assessment of abdominal distension in irritable bowel syndrome. Gut 2001;48:216-220
Accarino A et al. Abdominal distention results from caudo-ventral redistribution of contents. Gastroenterology 2009;136:1544-1551
Barba E et al. Abdominothoracic mechanisms of functional abdominal distension and correction by biofeedback. Gastroenterology 2015;148:732-739
Malagelada JR et al. Bloating and abdominal distension: old misconceptions and current knowledge. Am J Gastroenterol 2017;112:1221-1231